Dr.Majid Dastani PT, Bcs,Msc, DPT

کمردرد در میان زن و مرد ایرانی امری رایج شده است. گویا قرار بر این است. که هر زن و مرد ایرانی به محض آن که پا به سن چهل سالگی می گذارد باید از دردهای مفصلی به ویژه آرتروز رنج ببرد.
گویا ماساژ، لگد کردن، شکستن قولنج سنت رایج خانواده های ایرانی شده است.
پدر خانواده به محض بازگشت از کار از فرزندان کوچک می خواهد تا با لگد کردن پشت، دردهای آرتروز او را کاهش دهند. حرکت های ناگهانی به گردن و خم کردن انگشتان برای شکستن قولنج به صورت عادت روزانه اعضای خانواده در آمده است. شیوع بیماری آرتروز در بین خانواده های ایرانی به قدری رایج است که گویی اگر کسی آرتروز نداشته باشد تعجب برانگیز است.
کم کم این بیماری فراگیر در بین مردم به صورت یک امر عمومی درآمده تا آن جا که به دلیل شدت و فراگیر بودن این بیماری آرتروز را یک بیماری ایرانی می شناسند و اگر این بیماری را بیماری ایرانیان بنامیم سخنی به گزاف نگفته ایم.
● چرا آرتروز
اجازه بدهید در این مقاله وارد بحث های سنگین پزشکی نشویم بلکه با زبانی ساده علل این بیماری را بیان کنیم.
در کشور ما فرهنگ حمل و نقل کیف به ویژه کیف هایی که اصطلا حا به کیف های سامسونت معروف است همه گیر شده است حتی اخیرا داشتن کیف سامسونت به صورت پرستیژ و تیپ درآمده و حمل کیف از دوران دانشآموزی تا سنین کهنسالی ادامه دارد.
● حمل کیف عامل آرتروز کتف و گردن
براساس تحقیق انجام شده هر دانشآموز مجاز است فقط ده درصد وزن خود بار حمل کند اگر این مقدار افزایش یابد در صورتی که کیف را با دست حمل کند دچار آرتروز گردن و کتف می شود و اگر به صورت بند روی کتف چپ یا راست بیندازد دچار افتادگی شانه خواهد شد، همچنین خانم های خانه دار هم اگر وزن کیف زنانه آنها بیش از یک دهم وزن بدنشان باشد به همین مشکل دچار می شوند.
بعضا دانشآموزان دوران ابتدایی به دلیل شرایط دوران رشد آثار تخریبی بیشتری را از حمل کیف سنگین دچار می شوند.
ضمن اینکه دانشآموزان ما به دلیل اینکه اگر معلم سرکلا س خواستار کتاب دیگری غیر از برنامه روزانه شود احتیاط می کنند و همه کتاب های خود را در داخل کیف قرار می دهند لذا خطر ناهنجاری استخوانی به صورت افت شانه، قوس کمر (برای کیف های دوبنددار) پدید میآید. در بین افراد مسن به دلیل فشار وارد از حمل کیف سنگین بر ستون فقرات دردهای سنگین و زجردهنده اطراف گردن به شدت آنها را رنج می دهد.
● چگونه دردهای گردن را کاهش دهیم
۱) کنار گذاشتن کیف و تلا ش در جهت کاستن از حمل وسایل اولین قدم برای کاهش دردهای آرتروز است.
۲) انجام حرکات ورزشی سرو گردن و ماهیچه های کتف می تواند باعث تقویت این ماهیچه ها شده و از فشار روی ستون فقرات و استخوان های گردن بکاهد. دانشآموزان را می توان با تشویق به حرکات ورزشی و دادن مسوولیت در منزل مانند تمیز کردن شیشه پنجره های خانه از مبتلا شدن به این بیماری نجات داد.
● آرتروز گردن
ضعیف شدن ماهیچه های نگهدارنده گردن، فشار روی مهره ها، فرسایش غضروف ها و آسیب دیدن مفصل ها باعث عدم تحرک طولا نی مدت، فشار روی ماهیچه به صورت مداوم باعث آسیب دیدن آن ماهیچه و در نهایت دردهای عضلا نی را به بار میآورد.
● آرتروز در دختران دبیرستانی
طی تحقیق پیرامون علت انحرافی ستون فقرات یکی از دبیرستان های دخترانه کارشناسان متوجه کوتاه بودن میز و بلند بودن نیمکت دانشآموزان می شوند علت این امر جابه جایی مدرسه ابتدایی با دبیرستان و عدم توجه به میزهای مورد استفاده برای دختران دبیرستانی است.
● ناهنجاری اسکلتی
تحقیقات گسترده پیرامون دانشآموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی تهران در چهار نقطه شمال، جنوب، شرق و غرب نشان داد که بیش از ۹۰ درصد دانشآموزان به شکلی از فقر حرکتی رنج می برند و از اسکلت بندی سالم برخوردار نیستند.
انحراف ستون فقرات، گودی کمر، افتادگی شانه، انحراف استخوان انگشتان دست، پا پرانتزی از جمله مشکلا ت رایج اسکلت بندی دانشآموزان را تشکیل می داد. بالا ترین مشکل دانشآموزان به دلیل بد نشستن و عدم تحرک در ستون فقرات بود.
فضای محدود آپارتمان، ممانعت والدین از تحرک کودکان ونوجوانان در محیط آپارتمانی، عدم استفاده از امکانات پارک ها و پناه بردن دانشآموزان در ساعات متمادی برابر تلویزیون و کامپیوتر علت اصلی فقر حرکتی و ناهنجاری های جسمانی است. گاهی فرهنگ سنتی خانواده و عدم توجه به رشد طبیعی دختران و پسران و تلقین شرم و حیا پیرامون پنهان کردن آثار بلوغ موجب قوز کردن نوجوانان و ایجاد مشکلا ت جسمانی می شود.
دختر خانمی که در سنین بلوغ به طور طبیعی صاحب اندام دوران بلوغ می شود برای آن که این اقدام را از دید پدر، برادر و خانواده پنهان کند اقدام به قوز کردن پشت می کند تا بتواند سینه های خود را از دید افراد خانواده پنهان کند این اقدام باعث قوس کمر و مشکلا ت ماهیچه های گردن می شود و در مقابل با حمل کیف پر از وسایل و کتب سنگین فشار وارد به کتف ها باعث گودی ستون فقرات شده و کم کم مشکلا تی را برای دوران بارداری و مادر شدن فراهم می کند. فرو رفتگی ستون فقرات در بزرگسالی می تواند منجر به عمل جراحی یا حتی در نوع پیشرفته آن تبدیل به قطع نخاع و معلولیت شود.

منبع : روزنامه مردم سالاری